Menu | Home > FAQ > Spelregelverduidelijking

NTS Mahjong: Spelregelverduidelijking

Spelregelverduidelijkingen

Bij de teksten is de [bron] aangegeven. Met Dr. Mahjong wordt uiteraard Jelte Rep bedoeld.
  1. Kongroof
  2. 15e kong
  3. Pe-ling eet Cake
  4. Wachtend spel (onregelmatig limietspel)
  5. Winnen met enig mogelijke steen
  6. Dubbelschoon of Zeer schoon?
  7. Valse mahjong
  8. Tikje
  9. Bedenktijd
  10. Kong op kong - met of zonder Kringen-5
 Download deze pagina (pdf)

1) Kongroof
Men maakt mahjong met een steen die door een speler gebruikt wordt om een open pung te completeren tot kong.
Degene die een kong wil declareren heeft de pung al open voor hem op tafel liggen. 
Als iemand in één beurt allereerst een pung declareert met een door een andere speler weggelegde steen (open pung)
en vervolgens in dezelfde beurt besluit daar een kong van te maken en de wijziging volgt niet in één adem,
dan geldt dit als het volmaken van een ‘open pung’, dus is kongroof toegestaan. [2]

De geroofde steen wordt beschouwd als weggelegde steen, de daarmee gemaakte chow/pung/paar is dus een open combinatie. [1]

Kongroof is niet mogelijk als diegene een dichte pung heeft liggen, of een dichte kong maakt.
2) 15e kong
Aangezien er een dode muur is van 14 stenen, kunnen er meer kongs gedeclareerd worden dan er losse stenen zijn. Bij de uitzonderlijke situatie dat iemand de 15e kong wil declareren is het remise. [2]
Advies van Dr. Mahjong 2017 n.a.v. een vraag van Jan Keevel:
In het uitzonderlijke geval van een 15e kong heeft de desbetreffende speler pech, deze kan geen kong maken. Het spel gaat gewoon door. [1]
3) Pe-ling eet Cake
Men maakt mahjong met kringen 1 (cake) en maakt daarmee een paar van bamboe 1 (pe-ling) vol. Wanneer een speler kan winnen met een paar bestaande uit bamboe 1 (Pe-ling), mag de speler in plaats van bamboe-1, afsluiten met een kringen-1 (Cake).
Deze regel geldt uitsluitend voor het sluitpaar - ook bij tweelingen. Kringen-1 moet de winnende steen zijn en mag niet reeds op de lat staan.
Waar sprake is van een schoon of zuiver bamboespel, blijft dit spel ook schoon. De kringen-1 wordt in zo’n geval gezien als bamboe-1, ook wat betreft eventuele verdubbelingen voor bijzondere spelen. [2]

Vraag van Jan Keevel (2016):
Je hebt een wachtend spel, je wacht op een sluitpaar met Bamboe-1. Je kunt dus winnen met Bamboe-1 maar ook met Pe-ling eet cake.
Als je de spelregels zwart-wit leest, dan krijg je dus geen punten voor enig mogelijke steen. Immers, zowel Bamboe-1 als Kringen-1 levert Mahjong op. Of is dat TE zwart-wit?

Antwoord van Dr. Mahjong:
De vogel eet cake is een idiotie van een oude, machtige Chinees en moet ook als zodanig behandeld worden. Zijn uitspraak ontbeert iedere logica. Hij kon niet tegen zijn verlies en bedacht ter plaatse een mooie (dat wel) smoes. Kringen-1 komt als het ware uit de hemel vallen.
Deze eigenzinnige situatie levert 10 punten op, dat is dus inclusief sluitpaar en enig mogelijke steen. Wel kun je nog 2 punten krijgen voor zelf gepakt.
Is de winnende steen bamboe-1 dan is er geen smoes nodig en gelden de normale regels. Dus 2 punten voor enig mogelijke steen, 2 punten voor sluitpaar en evt. 2 punten voor zelf gepakt.
Gek, maar wel leuk.
Voor het bepalen van (dubbel)schoon of zuiver spel wordt de combinatie Pe-ling eet Cake gezien als een paar van Bamboe-1. [1]
4) Wachtend spel (onregelmatig limietspel)
Maakt iemand anders mahjong en heeft men een wachtend spel van een onregelmatig limietspel dan krijgt men de helft van het aantal punten wat voor zo’n limietspel staat.
Deze regel geldt alleen voor onregelmatige limietspelen. Bij de regelmatige limietspelen telt een wachtend spel niet als de helft van de waarde van het limietspel, maar tellen alleen de reguliere punten. [2]
5) Winnen met enig mogelijke steen
Men maakt mahjong met de enig mogelijke steen. Het maakt hier niet uit of er van die steen nog meer stenen in het spel zijn. Dit geldt niet als andere mogelijkheden niet de vereiste twee verdubbelingen opleveren. [2]

Vraag van Jan Keevel: In Het Nieuw Mahjongboek staat dat je 2 punten krijgt voor de winnende steen, als die de enig mogelijke steen is, echter de NMB-puntenkaart zegt enig mogelijke plaats. Wat is de waarheid?
Antwoord van Dr. Mahjong: We spelen met stenen (niet met gaten), dus: Enig mogelijke steen. [1]

NB Dit gesprek vond plaats eind 2016. Vanaf dat moment spreken Jelte Rep en Jan Keevel alleen nog over: Enig mogelijke steen Dat is ook als zodanig overgenomen in de stukken van de NMB.
6) Dubbelschoon of Zeer schoon?
In Het Nieuw Mahjongboek staat Dubbelschone Tweelingen, de NMB-puntenkaart spreekt van Zeer Schone Tweelingen.
Antwoord van Dr. Mahjong: Zeer schoon vind ik een verwarrende en overbodige term.
Het gaat hier om Tweelingen van één kleur en alleen Enen en Negens, plus troefstenen. Je krijgt daarom twee verdubbelingen: 1 voor schoon spel (kleur) en 1 voor schoon spel (hoekstenen). Ik prefereer de term Dubbelschoon, die aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. Zeer schoon vind ik meer een kreet voor wasmiddelen. [1]
7) Valse mahjong
Iemand kan ook een dood spel hebben, doordat deze ten onrechte mahjong geclaimd heeft. Het spel gaat dan gewoon door, deze speler mag echter geen mahjong meer maken en krijgt nul punten.
Iemand heeft pas een dood spel als iemand ten onrechte mahjong meldt én zijn/haar stenen heeft laten zien.
De andere spelers aan tafel moeten wachten met het tonen van hun stenen tot de mahjong gecontroleerd is. Hebben zij toch hun stenen laten zien, dan gaat het spel toch gewoon door. [2]
8) Tikje
Mahjongspelers geven een tikje met hun steen op tafel als ze een steen van de muur hebben gepakt. Dat tikje met een steen op tafel is een hoorbaar teken dat de beurt is overgegaan van de ene naar de andere speler.
Zit je nog te peinzen over de weggelegde steen, dan kun je nu nog snel ‘Wacht’ roepen en vragen om ietsje meer bedenktijd.
Het tikje is prettig voor je medespelers; het helpt bij de concentratie en het geeft het ritme van het spel aan, zeker als in een vlot tempo wordt gespeeld. [1]
9) Bedenktijd
Mahjong is een gezelschapspel, dat je samen speelt met vrienden. Ben je in een lastige situatie geraakt, dan zullen zij het niet erg vinden als je wat langer nadenkt. Maar doe je het steeds, dan gaan je vrienden zich vervelen, gaat de concentratie op de loop en wordt het spel saai en vervelend. Dus doe het niet te pas en te onpas.
Ervaren spelers gebruiken niet langer dan 2 seconden bedenktijd. Hebben ze meer tijd nodig, dan vragen ze een time-out.
Er zijn geen regels die de hoeveelheid denktijd reguleren. Zou dat wel zo zijn, dan zou er niet gespeeld kunnen worden zonder een scheidsrechter die voortdurend loopt te klokken. Je zult ervaren dat hoe meer je speelt, hoe vlotter je speelt en hoe leuker dat is. [1]
10) Kong op kong - met of zonder Kringen-5
Vraag van Herman van den Berg:
Ik heb mahjong door een kong-op-kong met een kringen-5. Hoeveel verdubbelingen krijg ik door deze kong-op-kong?
O.b.v de spelregels zie ik de volgende opties:
  1. Ik heb een kong, pak een willekeurige vervangende steen van de dode muur en bereik hiermee mahjong.
    Ik krijg dan één extra verdubbeling;
  2. Ik heb een kong, pak een kringen-5 als vervangende steen van de dode muur en bereik hiermee mahjong.
    Ik krijg dan in plaats van één extra verdubbeling, drie extra verdubbelingen;
  3. Ik heb een kong, pak een willekeurige vervangende steen van de dode muur, heb hier weer een kong mee en met de volgende vervangende steen bereik ik hiermee mahjong.
    Ik krijg dan twee extra verdubbelingen (kong-op-kong);
  4. In de situatie dat de tweede vervangende steen kringen-5 is, zou ik zeggen twee verdubbelingen voor kong-op-kong en twee extra verdubbelingen voor de kringen-5.
    Of pluk je geen pruimenbloesem van het dak bij kong-op-kong?
Wat is jouw mening hierover?

Antwoord van Dr. Mahjong:
Volgens mij (en de spelregels) krijg je vijf verdubbelingen in de door jou geschetste situatie.
  • Kong-op-kong geeft twee verdubbelingen.
  • De kong met de bloeiende pruimenbloesem, kringen-5 dus, geeft drie verdubbelingen.
Dat is dus samen vijf maal verdubbelen.

E.e.a. is in maart 2022 herbevestigd door Dr. Mahjong aan Jan Keevel:
Enerzijds een beloning voor OF kong met de bloeiende bloesem OF kong op kong
Anderzijds een beloning voor EN pruimenbloesem van het dak plukken EN kong op kong
Dus:
Enerzijds krijg je een beloning voor:
OF je maakt Bloeiende Bloesem = 1 verdubbeling
OF je maakt het nog mooier: Kong op kong = 2 verdubbelingen
(Kong op Kong is een overtreffende trap van Bloeiende Bloesem)

Anderzijds krijg je een Goddelijke Beloning voor:
EN pruimenbloesem van het dak plukken (3x)
EN kong op kong (2x) = in totaal 5 verdubbelingen. [1]

Gepubliceerd met instemming van Jelte Rep, Dr. Mahjong.

Bronnen:
1) Vragenrubriek Dr. Mahjong
2) 2003 Landelijke mahjongcommissie

ad 1)
In 2021 sloot Dr. Mahjong's "mahjongmuseum.nl" de digitale deuren. Ook "mahjongboek.nl" werd teruggebracht tot een bestelpagina. Allerlei interessante informatie is daarbij helaas verwijderd, zo ook de vragenrubriek waarin Dr. Mahjong vragen beantwoordde.
In 2022 heeft Mr. Mahjong een aantal items uit de vragenrubriek opgevist van Jelte's voormalige website uit de krochten van het internet (web.archive.org).

ad 2)
De landelijke mahjongcommissie is een groep organisatoren van de diverse grotere toernooien die in 2002 de nieuwe Nederlandse Toernooispelregels heeft vastgesteld.
Leden van deze commissie waren: Arthur Schouten, Jacobine van Horn, Jelte Rep, Martin Rep, Désirée Heemskerk, Erik Wessel, Robert Rijnders, Ton Rijnders.
Na die tijd zijn zij nog een aantal keer bij elkaar gekomen om e.e.a. te evalueren en organisatorische aangelegenheden van de toernooien met elkaar te bespreken.
Over een aantal spelregels bleek onduidelijkheid te bestaan, daarom is een korte uitleg door hen gepubliceerd.